Abdulhamid'in başaramadığı neyi İttihatçılar başardı?
Ordu içindeki alaylı-mektepli geriliminde hem Sultan Abdulhamid'in hem de İttihatçıların kalbi mekteplilerden yanaydı. Fakat Tensikat Kanunu'na kadar mekteplilerin hâkimiyeti sağlanamadı.
TV111'de her hafta izleyicisiyle buluşan Tarih İçinde Bediüzzaman programında Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Âdem Ölmez ve Mehmet Akif Memmi; her hafta yakın tarihin bir kesitini Bediüzzaman'ın hayatı paralelinde analize tâbi tutuyorlar. Programda bu hafta, Ölmez ve Memmi, 31 Mart Olayı ardından Bediüzzaman'ın İzmit'te tutuklanmasını ve Divan-ı Harb-i Örfî'de yaptığı savunmasını konuştular.
Memmi'nin; "31 Mart Olayı'nın ardından İttihat ve Terakki'nin yönetimdeki etkinliğinde ve bunun biçiminde ne gibi değişiklikler oldu?" şeklindeki sorusu üzerine Ölmez; İttihat ve Terakki'nin 31 Mart Olayı'nı doğrudan Osmanlı topraklarına hükmetmek ve kafalarında nicedir bulunan reform planlarını gerçekleştirmek için uygun bir zemin olarak gördüklerini belirtti. Olayların son bulmasının ardından yönetime daha önce hiç olmadığı kadar sıkı bir şekilde elkoyan İttihatçıların pekçok reform ve yeniliği hızlı bir şekilde uygulamaya başladıklarını dile getiren Ölmez; bunlardan belki üzerinde en çok durulması gerekenin Tensikat Kanunu olduğunu ifade etti.
Osmanlı'da nicedir varolan ve II. Abdulhamid'in de mektepliler lehinde değiştirmeye çalıştığı ordu içindeki dengeleri İttihat ve Terakki'nin bu kanun aracılığıyla değiştirmeyi başardığını belirten Ölmez; alaylı-mektepli geriliminde böylece alaylıların mağlubiyetinin kesinleştiğini dile getirdi.
Daha sonraki savaşlarda bazı olumsuz etkileri de görülecek olan bu hızlı değişimin, II. Abdulhamid zamanında neden başarılamadığı meselesinin ise iki başlıkla açıklanabileceğini vurgulayan Ölmez; bunlardan birincisinin Abdulhamid'in taltif politikası olduğunu, diğerinin ise mektepli subayların Meşrutiyet yanlısı olmasından kaynaklandığını ifade etti.