Osmanlı'da da darbe oldu mu?
1913 yılında gerçekleşen Bâb-ı Âli baskını darbe tarihimizin en önemli örneklerinden birisidir.
TV111'de her hafta izleyicisiyle buluşan Tarih İçinde Bediüzzaman programında Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Âdem Ölmez ve Mehmet Akif Memmi; her hafta, yakın tarihin bir kesitini Bediüzzaman'ın hayatı paralelinde analize tâbi tutuyorlar. Programda bu hafta, Ölmez ve Memmi, I. Dünya Savaşı'na doğru giden süreçte İstanbul'da yaşananları ve bu perspektiften İttihat ve Terakki'nin değişen yönetim anlayışını konuştular.
I. Dünya Savaşı'na doğru gidilirken Osmanlı coğrafyasının Balkan Harpleri ve Trablusgarp Savaşı gibi savaşlara şahit olduğunun altını çizen Ölmez; bu savaşların ve bu savaşlardaki mağlubiyetlerin yaptığı psikolojik etkinin ve yanısıra Edirne gibi, bir dönem Osmanlı'ya payitahtlık/başkentlik yapmış bir şehrin de kaybedilmesinin İttihat ve Terakki'nin Osmanlı yönetimindeki etkinliğinin artmasına yol açtığının altını çizdi.
Enver Paşa idaresinde gerçekleştirilen, silahlı saldırılar eşliğinde bazı bakanların da öldürüldüğü, Bâb-ı Âli baskınıyla (1913) bu çizgi değişikliğinin en belirgin sonuçlarının ortaya çıktığını belirten Ölmez; yaşanan kayıplardan/başarısızlıklardan mevcut yönetimi sorumlu tutarak ve bundan bir meşruiyet çıkartarak silahlı güçlerin yönetime el koyması hâdiselerinin birisinin de bu olay olduğunu ifade etti.
Daha sonra Cumhuriyet tarihinde de benzeri pekçok vakıanın yaşandığına dikkat çeken Ölmez; darbe tarihimizde Bâb-ı Âli baskınının önemli bir yer işgal ettiğini ifade ederken; İttihat ve Terakki'nin Meşrutiyet'i getirirken savunduğu özgürlükçü söylemden keskin dönüşler yaptığı ve istibdadının giderek II. Abdulhamid dönemini dahi arattığı bir durumun böylesi adımların etkisiyle ortaya çıktığını sözlerine ekledi.