Sonra da acz ve nefsin itimatsızlığından neş'et eden ve işi birbirine bırakmak olan düşman-ı gaddar geliyor. Himmetin elini tutup oturtturur. Siz de, 1 لاَ يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ اِذَا اهْتَدَيْتُمْ olan hakikat-i şâhikayı üzerine çıkarınız. Tâ, o düşmanın eli o himmetin dâmenine yetişmesin. Sonra, Allah'ın vazifesine müdahale etmek olan dinsiz düşman gelir; himmetin yüzünü tokatlar, gözünü kör eder. Siz de, اِسْتَقِمْ كَمَۤا اُمِرْتَ 2 * وَلاَ تَتَاَمَّرْ عَلٰى سَيِّدِكَ 3 olan kâr-aşina ve vazifeşinas olan hakikati gönderiniz. Ta onun haddini bildirsin. Sonra, umum meşakkatin anası ve umum rezaletin yuvası olan meylürrahat geliyor. Himmeti kaydeder, zindan-ı sefalete atar. Siz de, لَيْسَ لِلاِنْسَانِ اِلاَّ مَا سَعٰى 4 olan mücâhid-i âlicenabı o cellâd-ı sehhara gönderiniz. Evet, "Size meşakkatte büyük rahat var. Zira, fıtratı müteheyyiç olan insanın rahatı yalnız sa'y ve cidaldedir." اِنَّ لَكُمْ فِى الْمَشَقَّةِ لَرَاحَةً اِنَّ اْلاِنْسَانَ الْمُتَهَيِّجَةَ فِطْرَتُهُ رَاحَتُهُ فِى السَّعْىِ وَالْجِدَالِ * 5 Haşiye Seyahatimde beni tanımayanlar kıyafetime bakıp, beni tâcir zannedip derlerdi ki: Sual: Sen tâcir misin? Cevap: Evet, tâcirim, hem de kimyagerim.

• ←
• →