Öyleyse اَنْزَلَ 2 ,اَخْرَجَ 1'ye atıf değildir. Ancak, inzali takip eden fiillerin silsilesi ortadan kaldırılarak o fiillerin neticesi hükmünde olan اَخْرَجَ, اَنْزَلَ 'ye atfedilmiştir. Takdir-i kelâm şöyle olsa gerekir: وَ اَنْزَلَ مِنَ السَّمَۤاءِ مَۤاءً فَاهْتَزَّتِ اْلاَرْضُ وَرَبَتْ وَاَخْضَرَتْ وَ اَنْبَتَتْ فَاَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ * 3 Bu itibarla, inzali takip eden اِهْتَزَّتْ 4 fiilidir. ف 'nin de asıl mevkii, اِهْتَزَّتْ dir. بِهِ 'deki ب harfi, sebebiyetle karışık ilsak mânâsınadır. Yani, su, semeratın husulüne sebep olduğu gibi, semerata mülsak, karışık, yapışık olduğundan da, semeratın taravet ve tazeliğini muhafazaya vesiledir. مِنَ الثَّمَرَاتِ 5 'deki مِنْ beyan ile karışık ibtidayı ifade eder. Bu itibarla اَخْرَجَ 6 'ye mef'ul olamaz, ancak sâmi'in fehmine göre tayin edilen mef'ul-ü mukadderdir. مِنَ الثَّمَرَاتِ ise, o mef'ule beyandır. Takdir-i kelâm 7 فَاَخْرَجَ بِهِ ﴿ اَنْوَاعًا ﴾ مِنَ الثَّمَرَاتِ şeklindedir. Nekre olarak رِزْقًا 8 'nın zikredilmesi, bu rızkın nereden ve neyle husule geldiği size meçhul olduğuna işarettir.

• ←
• →