siyle, Zât-ı Akdesi'nin Fail-i Muhtar olduğunu ve herşey Onun emriyle vücud bulduğunu ve Onu bilmemek ve tanımamak ne kadar acip bir cehalet ve divanelik olduğunu izah ediyor.
Dördüncü Nokta: Sâni-i Hakîm, herbir mevcuduna taktığı yüzler hikmeti, o mevcutların nihayet hassasiyetiyle tavzif ettiği yüzler vazifelerinden pek çok fayda ve gayeleri nihayet dikkat ile takip ettiği halde, Onun cemâl-i rahmet ve kemâl-i adaletine ve nihayet derecede hikmetine zıd olan ve rahmet ve adaletini inkâr ettiren haşirsizliğe hiçbir cihetle müsaade etmediğini beyan ediyor.
Beşinci Nokta: "İki Mesele"dir,
Birinci mesele: Fıtratta israf ve abesiyet ve faydasızlık bulunmadığından, كُلُوا وَاشْرَبُوا وَلاَ تُسْرِفُوا 1 âyet-i kerimesiyle, iktisadsız hareket edenleri tehdit eder.
İkinci mesele: Cenâb-ı Hakkın "Hakem ve Hakim" isimleri, bir cihette Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâmın risaletine delâlet ve istilzam ettiklerini ve esma-i hüsnâdan çok isimlerin dahi, herbiri bir cihette, cilve-i âzamiyle, âzami derecede ve mertebe-i kat'iyette risalet-i Ahmediyeyi (a.s.m.) istilzam ettiklerini, pek parlak bir surette izah ediyor.
DÖRDÜNCÜ NÜKTE:.... 577
قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ âyetinin bir nüktesi, Vahid ve Ehad isimlerini tazammun eden "Ferd" İsm-i Âzamının tecelli-i âzamına dair tevhid-i hakikiyi gösteren "Yedi İşaret"tir.
Birinci İşaret:İsm-i Ferd'in kâinat heyet-i mecmuasında koyduğu hadsiz hâtemlerden üç sikkeyi işaret eder.
Birinci sikke: Kâinatın mevcudatında ve enva'larında görünen; ve bir sikke-i kübra-yı ehadiyet olan "teâvün, tesânüd, tecâvüb, teanuk" sikkesidir.
İkinci sikke: Zeminin yüzünde her bahar mevsiminde müşahede edilen dört yüz bin nebati ve hayvani envaın atkı ipleriyle dokunan hâtem-i vahdaniyettir.
Üçüncü sikke: Hazret-i Âdem'den tâ kıyamete kadar gelmiş ve gelecek bütün insanların âza-yı esaside bir olan simalarındaki sikke-i vahdaniyettir.
İkinci İşaret: İsm-i Ferd'in cilve-i vahdeti, kâinatın bütün envalarını ve unsurlarını öyle bir surette birbirine girift etmekle birbirinin içine almıştır ki, mecmu-u kâinatı tecezzi kabul etmez bir küll hükmüne getirdiği ve çok birliklerle vahdaniyeti ilân ettiğini gösteriyor.
Üçüncü İşaret: Yine İsm-i Ferd'in cilve-i âzamı, kâinatı öyle birbiri içine girmiş hadsiz mektubat-ı Samedaniye hükmüne getirmiştir ki; herbir mektupta hadsiz hâtem-i Vahdaniyet basılmış ve herbir mektup, kelimatı adedince kâtibini bildiren ehadiyet mühürlerini taşıdığını gösteriyor.
siyle, Zât-ı Akdesi'nin Fail-i Muhtar olduğunu ve herşey Onun emriyle vücud bulduğunu ve Onu bilmemek ve tanımamak ne kadar acip bir cehalet ve divanelik olduğunu izah ediyor.
Dördüncü Nokta: Sâni-i Hakîm, herbir mevcuduna taktığı yüzler hikmeti, o mevcutların nihayet hassasiyetiyle tavzif ettiği yüzler vazifelerinden pek çok fayda ve gayeleri nihayet dikkat ile takip ettiği halde, Onun cemâl-i rahmet ve kemâl-i adaletine ve nihayet derecede hikmetine zıd olan ve rahmet ve adaletini inkâr ettiren haşirsizliğe hiçbir cihetle müsaade etmediğini beyan ediyor.
Beşinci Nokta: "İki Mesele"dir,
Birinci mesele: Fıtratta israf ve abesiyet ve faydasızlık bulunmadığından, كُلُوا وَاشْرَبُوا وَلاَ تُسْرِفُوا 1 âyet-i kerimesiyle, iktisadsız hareket edenleri tehdit eder.
İkinci mesele: Cenâb-ı Hakkın "Hakem ve Hakim" isimleri, bir cihette Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâmın risaletine delâlet ve istilzam ettiklerini ve esma-i hüsnâdan çok isimlerin dahi, herbiri bir cihette, cilve-i âzamiyle, âzami derecede ve mertebe-i kat'iyette risalet-i Ahmediyeyi (a.s.m.) istilzam ettiklerini, pek parlak bir surette izah ediyor.
DÖRDÜNCÜ NÜKTE:.... 577
قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ âyetinin bir nüktesi, Vahid ve Ehad isimlerini tazammun eden "Ferd" İsm-i Âzamının tecelli-i âzamına dair tevhid-i hakikiyi gösteren "Yedi İşaret"tir.
Birinci İşaret:İsm-i Ferd'in kâinat heyet-i mecmuasında koyduğu hadsiz hâtemlerden üç sikkeyi işaret eder.
Birinci sikke: Kâinatın mevcudatında ve enva'larında görünen; ve bir sikke-i kübra-yı ehadiyet olan "teâvün, tesânüd, tecâvüb, teanuk" sikkesidir.
İkinci sikke: Zeminin yüzünde her bahar mevsiminde müşahede edilen dört yüz bin nebati ve hayvani envaın atkı ipleriyle dokunan hâtem-i vahdaniyettir.
Üçüncü sikke: Hazret-i Âdem'den tâ kıyamete kadar gelmiş ve gelecek bütün insanların âza-yı esaside bir olan simalarındaki sikke-i vahdaniyettir.
İkinci İşaret: İsm-i Ferd'in cilve-i vahdeti, kâinatın bütün envalarını ve unsurlarını öyle bir surette birbirine girift etmekle birbirinin içine almıştır ki, mecmu-u kâinatı tecezzi kabul etmez bir küll hükmüne getirdiği ve çok birliklerle vahdaniyeti ilân ettiğini gösteriyor.
Üçüncü İşaret: Yine İsm-i Ferd'in cilve-i âzamı, kâinatı öyle birbiri içine girmiş hadsiz mektubat-ı Samedaniye hükmüne getirmiştir ki; herbir mektupta hadsiz hâtem-i Vahdaniyet basılmış ve herbir mektup, kelimatı adedince kâtibini bildiren ehadiyet mühürlerini taşıdığını gösteriyor.